Η βασική εκπαίδευση των υποψήφιων εθελοντών πυροσβεστών πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις της οικείας επαγγελματικής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ή σε άλλο κατάλληλο χώρο.
Το πρόγραμμα βασικής εκπαίδευσης έχει διάρκεια 120 ώρες και περιλαμβάνει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση. Οι ώρες αυτές διαμοιράζονται μέσα στην εκπαιδευτική περίοδο ύστερα από συνενόηση των εκπαιδευτών με τους εκπαιδευόμενους.
Η Θεωρητική Εκπαίδευση περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:
· Πυροσβεστική Νομοθεσία
· Πυροσβεστική Τέχνη – Κανονισμός Ασκήσεων
· Δασικές Πυρκαγιές
· Διασώσεις, Πυροσβεστικά Οχήματα
· Κανόνες Επικοινωνίας
· Πρώτες Βοήθειες
Η Πρακτική Εκπαίδευση περιλαμβάνει τα εξής αντικείμενα:
· Ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός
· Αναπνευστικές συσκευές
· Στολές προστασίας
· Πυροσβεστικά οχήματα
· Φορητές αντλίες
· Εγκαταστάσεις ύδατος - Εγκαταστάσεις προσβολής
· Κλίμακες, Κάλοι διάσωσης
· Βοηθητικά πυροσβεστικά εργαλεία
· Συσκευές κοπής
· Φορητοί πυροσβεστήρες - μόνιμα πυροσβεστικά συστήματα
· Διασωστικά οχήματα, εργαλεία και μέσα
· Ασύρματες επικοινωνίες
Με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης οι υποψήφιοι εθελοντές πυροσβέστες υποβάλλονται σε γραπτή και πρακτική εξέταση. Η αξιολόγηση της θεωρητικής εκπαίδευσης πραγματοποιείται με το σύστημα της γραπτής εξέτασης μέσω ερωτηματολογίου 40 ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής που καλύπτει όλη τη διδαχθείσα ύλη, διάρκειας 60 λεπτών. Σε κάθε ερώτηση δίδεται στον εξεταζόμενο, η επιλογή μεταξύ τεσσάρων πιθανών επιλογών (α), (β), (γ) και (δ). Σωστή θεωρείται μία και μόνη απάντηση, ενώ επιτυχών θεωρείται ο υποψήφιος που συγκεντρώνει τουλάχιστον 20 σωστές απαντήσεις. Στην πρακτική εξέταση ο υποψήφιος αξιολογείται με κλίμακα βαθμολόγησης από 0-20. Επιτυχών θεωρείται ο υποψήφιος που έχει συγκεντρώσει βαθμολογία 10 και άνω. Σε περίπτωση που κάποιος υποψήφιος αποτύχει στη θεωρητική ή/και πρακτική εξέταση, δύναται να επαναλάβει την ανωτέρω διαδικασία αξιολόγησης της θεωρητικής ή/και πρακτικής εκπαίδευσης αντίστοιχα, σε χρονικό διάστημα εντός δύο μηνών και για μία μόνο φορά.
Στους επιτυχόντες στη θεωρητική και πρακτική εξέταση χορηγείται πιστοποίηση εκπαίδευσης Εθελοντή Πυροσβέστη. Ακολούθως εγγράφονται στο Ειδικό Μητρώο Εθελοντών Πυροσβεστών, παραλαμβάνουν το Ειδικό Δελτίο Εθελοντή Πυροσβέστη και αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους στις Επαγγελματικές και Εθελοντικές Υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος.